რუსეთი მზადაა საქართველოსთან ურთიერთობების ნორმალიზებისთვის, თუმცა…

გამოცემა „იზვესტია“ აქვყნებს სტატიას, იმის  შესაძლებელობის,შესაძლებელია  თუ, არა რუსეთსა და საქართველოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენა და რა სფეროებში შეიძლება განვითარდეს კონტაქტები.

• რუსეთი მზადაა საქართველოსთან ურთიერთობების ნორმალიზებისთვის, თუმცა პოლიტიკური დიალოგის განახლების წინაპირობებს ჯერ ვერ ხედავს, განუცხადა „იზვესტიას“ რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ.

პრობლემა ის არის, რომ თბილისი რუსეთთან დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენას მოსკოვის მიერ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის აღიარებაზე უარის თქმას უკავშირებს. თუმცა, რუსეთი ამ მოთხოვნას არარეალურად მიიჩნევს.

• „რუსეთსა და საქართველოს შორის პოლიტიკური დიალოგის განახლების წინაპირობა არ არსებობს, რადგან თბილისს სააკაშვილის რეჟიმის დროს ჩამოყალიბებული პოზიცია აქვს, რომელიც დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენას რუსეთის მიერ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის აღიარებაზე უარის თქმას უკავშირებს. ეს მოთხოვნა თავად საქართველოსთვის საზიანო და არარეალურია. მოსკოვმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ რესპუბლიკების სახელმწიფოებრიობის აღიარების შესახებ გადაწყვეტილებები შეუქცევადია“, – აღნიშნა სამინისტრომ.

მიუხედავად ამისა, რუსეთი ღიაა საქართველოსთან ურთიერთობების შემდგომი ნორმალიზების ნაბიჯებისთვის იმ დონემდე, რამდენადაც თავად თბილისს სურს ამისთვის, ხაზგასმით აღნიშნა საგარეო საქმეთა სამინისტრომ.

• „ბურთი საქართველოს მხარესაა, რომელიც, ჩვენი აზრით, ამით სხვებზე მეტად უნდა იყოს დაინტერესებული“, – აღნიშნეს მათ.

ოფიციალურმა თბილისმა ადრე განაცხადა, რომ რუსეთთან დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენა შესაძლებელია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ დაკმაყოფილდება მთავარი პირობა: მოსკოვის მიერ აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობის აღიარებაზე უარის თქმა და რუსული ჯარების გაყვანა იმ ტერიტორიებიდან, რომლებსაც საქართველო ოკუპირებულად მიიჩნევს.

• „ჩვენი ორი ისტორიული რეგიონის ოკუპაციის გამო დიპლომატიური ურთიერთობების აღდგენის შესაძლებლობა არ არსებობს“, – განაცხადა საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი კობახიძემ 2025 წლის თებერვალში.

რუსულმა მხარემ არაერთხელ გაუსვა ხაზი, რომ მოსკოვი არ გააუქმებს რესპუბლიკების დამოუკიდებლობის აღიარებას.

საქართველოს ამჟამინდელი ხელისუფლება ფაქტობრივად აღიარებს, რომ ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის ქმედებებმა შეარყია მისი ტერიტორიული მთლიანობა.

 2024 წლის საარჩევნო კამპანიის დროს, მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელმა, ბიძინა ივანიშვილმა, სამხრეთ ოსეთთან ომისთვის ბოდიშის მოხდაც კი დაჰპირდა. თუმცა, არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ, თბილისმა არანაირი ქმედება არ განახორციელა.

2024 წლის სექტემბერში რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა სერგეი ლავროვმა აღნიშნა საქართველოს მთავრობის რიტორიკის შერბილება. მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ სამივე ქვეყანა დამოუკიდებლად განსაზღვრავდა მათი სამშვიდობო ფორმატს და რომ რუსეთი, თუ საერთო ინტერესი იქნებოდა, მზად იყო, დახმარებოდა „არააგრესიული შეთანხმებების უზრუნველყოფაში“.

სხვათა შორის, მმართველი პარტიის არჩევნებში გამარჯვების შემდეგ, საქართველოს ურთიერთობები დასავლეთთან მნიშვნელოვნად გაცივდა. ორივე მხარე ამჟამად ბოლო წლების ყველაზე მწვავე კრიზისს განიცდის. გაციება 2024 წლის მაისში დაიწყო, როდესაც საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“.

დასავლეთმა არაერთხელ დაადანაშაულა მმართველი პარტია პრორუსული კურსის გატარებაში. თუმცა, თბილისმა მათ ურთიერთობებში არსებული სირთულეები საქართველოს მიერ 2022 წელს რუსეთის წინააღმდეგ „მეორე ფრონტის“ გახსნაზე უარის თქმას მიაწერა. 2024 წელს რესპუბლიკამ გამოაცხადა ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკებების 2028 წლამდე შეჩერების შესახებ.

რა სფეროებში შეუძლიათ მოსკოვსა და თბილისს თანამშრომლობის განვითარება?

ძნელი წარმოსადგენია, რომ რუსეთი და საქართველო მალე შეძლებენ დიპლომატიური ურთიერთობების სრულად აღდგენას, განაცხადა საქართველოს პრეზიდენტის ე. შევარდნაძის ადმინისტრაციის ყოფილმა უფროსმა პეტრე მამრაძემ.

თუმცა, მოსკოვსა და თბილისს საერთო ენა აქვთ, რაც მათ კონტაქტებზეა დამოკიდებული.

• „მოსკოვსა და თბილისს შორის დიალოგი უკვე დამყარებულია. შეიძლება ითქვას, რომ ორივე მხარემ ეს საკითხი (აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის საკითხი – „იზვესტია“) სტანდარტულად მიიღო. თუმცა, ისინი თანამშრომლობას სხვა სფეროებშიც ავითარებენ: ვაჭრობაში, კულტურასა და სოციალურ საკითხებში. ეს საქართველოსთვის ძალიან მნიშვნელოვანია“, – განუმარტა მან „იზვესტიას“.

მანამდე, რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ, მიხაილ გალუზინმა, ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მოსკოვი მზადაა თბილისთან პრაგმატული თანამშრომლობა განავითაროს, სადაც ეს ორივე მხარისთვის სასარგებლოა.

ბოლო წლებში ორ ქვეყანას შორის ვაჭრობა სტაბილურად იზრდება: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემებით, ორ ქვეყანას შორის ვაჭრობამ 2025 წლის პირველ ნახევარში თითქმის 1.3 მილიარდ დოლარს მიაღწია, რაც 7%-ით მეტია 2024 წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით. საერთო ჯამში, რუსეთი უმსხვილეს სავაჭრო პარტნიორებს შორის მესამე ადგილზეა.

საქართველო რუსეთის ბაზრის საკვები პროდუქტების მთავარ მიმწოდებლად რჩება: ძირითადად ღვინო (მათ შორის პრემიუმ ბრენდები), მინერალური წყალი, ახალი ხილი და სხვადასხვა სახის თხილი.

რუსეთი, თავის მხრივ, აქტიურად ყიდის ენერგორესურსებს საქართველოსთვის. 2025 წლის იანვრიდან ივნისამდე თბილისმა რუსული ბუნებრივი აირის შესყიდვები ჯამში 110,56 მილიონი დოლარი შეადგინა, რაც 26,5%-ით მეტია 2024 წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით. ორ ქვეყანას შორის პირდაპირი საჰაერო მიმოსვლაც გრძელდება.

• „საქართველო ტურიზმიდან მილიარდობით შემოსავალს იღებს, რაც უდავოდ ძალიან მნიშვნელოვანია ასეთი პატარა ქვეყნისთვის“, – თქვა მამრაძემ.

საერთო ჯამში, მხარეები კიდევ უფრო გააფართოვებენ თანამშრომლობას ეკონომიკისა და ტურიზმის სექტორებში, ხაზგასმით აღნიშნავს ე.შევარდნაძის  ადმინისტრაციის ყოფილი ხელმძღვანელი.

• „დამყარებული ურთიერთობები ნაკლებად სავარაუდოა, რომ გაუარესდეს. ამჟამად არსებობს სფეროები, რომლებიც ძალიან პროდუქტიულად მუშაობს: სავაჭრო და სატრანსპორტო კავშირების განვითარება“, – დაასკვნა მან.

2023 წელს გავრცელდა ინფორმაცია, რომ შესაძლოა თურქეთს, საქართველოსა და რუსეთს შორის მთელი წლის განმავლობაში საბორნე მიმოსვლა დაიწყოს. თუმცა, ეს ინიციატივა ჯერ არ განხორციელებულა.