BBC-ის ცილისმწამებლური სტატია: საქართველოს ორბანიზაცია

ბრიტანული გავლენიანიანი სამაუწყებლო კორპორაციის ვებ. გვერდი საქართველოს ხელისუფლების შესახებ მადისკრედიტირებელ  და ცილისმწამებლურ წერილს აქვეყნებს. მათი თქმით, ორბანი აქებს ღარიბაშვილს იმის მაგალითზე, თუ როგორ უნდა “იცხოვრო რუსეთის ჩრდილში, შეინარჩუნო შენი ქვეყანა და მასში მშვიდობა”.

• ჯუანშერ ბურჭულაძემ განაცხადა, რომ სწორედ „ლიბერალიზმს შეუძლია პირდაპირ საფრთხე შეუქმნას ქვეყნის უსაფრთხოებასა და სუვერენიტეტს“,
• საქართველოში ყოველთვის არსებობდა დესპოტიზმის ისეთი ელემენტები, როგორიცაა პოლიტიკური ოპონენტების აშკარა განზრახ დევნა,
• საქართველოს ხელისუფლება თავს არიდებს კრემლის პირდაპირ კრიტიკას და კიევს ადანაშაულებს „მეორე ფრონტის“ გახსნის და საქართველოს რუსეთის წინააღმდეგ ომში ჩათრევაში,
• კიდევ ერთი დაბრკოლება თბილისსა და კიევს შორის არის საქართველოს დაპატიმრებული ექსპრეზიდენტი (და ოდესის ოლქის ყოფილი გუბერნატორი) მიხეილ სააკაშვილი, რომლის გადაყვანასაც უკრაინის ხელისუფლება ითხოვს,
• „ორბანი ითვლება ყველაზე ავტორიტარულ მმართველად ევროკავშირში და ის ფაქტი, რომ საქართველოს მთავრობა ხაზს უსვამს მის იდეოლოგიასთან სიახლოვეს, დისონანსშია საქართველოს დეკლარირებულ მიზანთან ევროინტეგრაცია,
• „რიტორიკა იმის შესახებ, რომ დასავლეთი ნიშნავს ჰომოსექსუალობას და მორალურ დაცემას, ყოველთვის არსებობდა,ბოლო ერთი წლის განმავლობაში ეს რიტორიკა მმართველი პარტიის მეინსტრიმად იქცა,

სათაური: საქართველოს „ორბანიზაცია“. ევროკავშირისკენ მიმავალ გზაზე, ქვეყანამ  უნგრეთის კონსერვატიული პოპულიზმი აირჩია.

სუნგრეთი აქართველოს ხელისუფლებისთვის, დასავლეთთან და უკრაინასთან ურთიერთობის გაციების ფონზე, როგორც ჩანს, მთავარი თანამოაზრეა ევროკავშირში. უნგრეთის პრემიერ მინისტრი ვიქტორ ორბანი, რომელსაც ევროპაში აკრიტიკებენ ვლადიმერ პუტინთან თავისუფლებისა და მეგობრების შეზღუდვის გამო, საქართველოს ამჟამინდელი ხელმძღვანელობისთვის მოსახერხებელი პარტნიორია, მაგრამ ეს შეიძლება არ იყოს საუკეთესო არჩევანი იმ ქვეყნისთვის, რომელიც იმედოვნებს ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსის მოპოვებას ამ წლის ბოლოს..

„თქვენთვის  მისაღებია – ის აღვირახსნილი პროპაგანდა, რომელიც ტარდება ზოგიერთ ქვეყანაში, იმავე სქესის შეცვლასთან დაკავშირებით. ეს არის პროპაგანდა, რომელიც წამლავს ბავშვებს, სკოლებში, რომ აღარაფერი ვთქვათ უნივერსიტეტებში“, – ასე უპასუხა  საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა ჟურნალისტების კითხვებს მაისში ბუდაპეშტში კონსერვატიული პოლიტიკური მოქმედების კონფერენციაში (CPAC) მონაწილეობის შემდეგ.

ღარიბაშვილის მოგზაურობა კონსერვატორთა აქციაზე, რომელსაც კრიტიკოსებმა „პოპულისტებისა და ევროსკეპტიკოსების შეხვედრა“  უწოდეს, დემონსტრაციული, მაგრამ შორს იყო საქართველოს ხელმძღვანელობის ლიბერალური ღირებულებების წინააღმდეგობის ერთადერთი მაჩვენებელი.

საქართველოს ხელისუფლება, რომელსაც აქამდე არ ეყო ენთუზიაზმი უმცირესობების უფლებების დასაცავად, ბოლო დროს განსაკუთრებით აქტიურად ეწინააღმდეგებოდა ეგრეთ წოდებულ „ლგბტ პროპაგანდას“, ადანაშაულებდა ოპონენტებს „ლიბერალურ ფაშიზმში“ და პროტესტში მოაზროვნე ახალგაზრდებს „დაბნეულ ორიენტაციაში“.

• თავდაცვის მინისტრიც კი გამოირჩეოდა იმ პირობებში, როცა საქართველო თავისი ტერიტორიის 20%-ს რუსეთის მიერ ოკუპირებულად მიიჩნევს, ჯუანშერ ბურჭულაძემ განაცხადა, რომ სწორედ „ლიბერალიზმს შეუძლია პირდაპირ საფრთხე შეუქმნას ქვეყნის უსაფრთხოებასა და სუვერენიტეტს“.

საქართველოს მომავალ წელს ელოდება საპარლამენტო არჩევნები და ხელისუფლების ასეთი რიტორიკა შესაძლოა იყოს ამომრჩევლის კონსერვატიული ნაწილის ერთდროულად მოზიდვისა და საზოგადოებაში ევროპის მიმართ სკეპტიციზმის დათესვის მცდელობა, რათა თავი დაიცვან ევროკავშირის სტატუსზე უარის თქმის შემთხვევაში.

ამ გზაზე საქართველოს ხელისუფლება მეტწილად იმეორებს როგორც უნგრეთის, ისე რუსეთის მთავრობების მახინჯ გზებს, მანიპულირებს ლგბტ თემებზე, ტრადიციებსა და ეკლესიაზე.

საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ვიქტორ ორბანს საქართველოს “ნამდვილ მეგობარს” უწოდებს, რომელიც მხარს უჭერს ქვეყნის ნატოსა და ევროკავშირში გაწევრიანებას.

ორბანი აქებს ღარიბაშვილს იმის მაგალითზე, თუ როგორ უნდა “იცხოვრო რუსეთის ჩრდილში, შეინარჩუნო შენი ქვეყანა და მასში მშვიდობა”.

უნგრელი და ქართველი პოლიტიკოსები საუბრობენ ისტორიასა და კულტურაში მსგავსებაზე, საერთო ღირებულებებზე, რომლებსაც ღარიბაშვილი უწოდებს, როგორც „ქრისტიანულ ღირებულებებს, ეროვნულ, პატრიოტულ, ოჯახურ ღირებულებებს“.

• „უნგრეთის ხალხს ძალიან გაუმართლა, რომ ჰყავს ასეთი ბრძენი და შორსმჭვრეტელი ლიდერი, ის ფუნდამენტური ფასეულობების სადარაჯოზე დგას და არის სამაგალითო პოლიტიკოსი, ის მებრძოლი ქრისტიანია“, – განაცხადა საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა.

„მათ [ხელისუფლებას] უნდათ აჩვენონ, რომ ჩვენ არ ვართ რუსი, არამედ ევროპელი კონსერვატორები. ასეთი ალიბი იქმნება შიდა მოხმარებისთვის. როგორც ჩანს, ხელისუფლებამ მიიღო რჩევა მათი კონსულტანტებისგან, რომ დააბალანსონ მათთვის პრორუსული პარტიის პრობლემური იმიჯი იმით, რომ ისინი არიან პროევროპელები, ისინი არიან „ნამდვილი ევროპისთვის“, მიიჩნევს დამოუკიდებელი  პოლიტოლოგი გია ნოდია.

ამავდროულად, ფაქტობრივად, ხელისუფლება საქართველოში, ისევე როგორც რუსეთსა და უნგრეთში, ერთი და იგივე წესებით თამაშობს, ცდილობს ძალაუფლების კონსოლიდაციას და შენარჩუნებას, მიიჩნევს დავით ზედელაშვილი, კონსტიტუციის მკვლევარი გნომონ უაზის უნივერსიტეტის ინსტიტუტიდან.

ასეთი რეჟიმების ერთ-ერთი მახასიათებელია მათი დამოკიდებულება საზოგადოების უმრავლესობაზე, რომელიც მათ მხარს უჭერს.

• „ასეთი მხარდაჭერის შესაქმნელად მათ სჭირდებათ მუდმივი პოლარიზაცია საზოგადოებაში, რომელშიც მათი მთავარი ინსტრუმენტია იმის ჩვენება, რომ არსებობენ ბოროტი ლიბერალური ელიტები და არიან ისეთებიც, რომლებიც მხარს უჭერენ უბრალო ადამიანებს. ეს არის მათი მთავარი სტრატეგია საარჩევნო მხარდაჭერის მოსაპოვებლად, რომელსაც იყენებენ როგორც პუტინი, ასევე ორბანი და საქართველოში არსებული რეჟიმი“, – ამბობს ზედელაშვილი.

სექსუალური უმცირესობების თემა როგორც რუსეთის, ისე უნგრეთის ხელისუფლების არსენალში საყვარელი იარაღია, რომელსაც დღეს საქართველოს ხელისუფლება აქტიურად იყენებს. ვიქტორ ორბანის პრემიერობის დროს მიღებულ იქნა ეგრეთ წოდებული „ანტი-ლგბტ კანონი“ – არასრულწლოვანთათვის აკრძალვა მასალებზე, რომლებიც „რეკლამირებენ ან ასახავს“ ჰომოსექსუალობას ან სქესის შეცვლას.

ადგილობრივმა აქტივისტებმა და უფლებადამცველებმა ამ კანონმდებლობას უწოდეს 2013 წლის რუსული კანონის უნგრული ვერსია „ლგბტ პროპაგანდის“ წინააღმდეგ და ევროკომისიამ მიმართა ევროპის იუსტიციის სასამართლოს, უნგრეთის კანონი ფუნდამენტური უფლებებისა და ევროპული ღირებულებების დარღვევად მიიჩნია.

რუსეთში, 2022 წელს, ხელისუფლება კიდევ უფრო შორს წავიდა და აკრძალა „არატრადიციული სექსუალური ურთიერთობების პროპაგანდა“ ყველა ასაკში. კანონის ავტორებმა არ მისცეს „გეი პროპაგანდის“ მკაფიო განმარტება, მაგრამ მან უკვე გამოიწვია ლიტერატურისა და კინოს ცენზურა, ასევე ლგბტ ადამიანების მიმართ დისკრიმინაციის გაზრდა.

საქართველოში „ლგბტ პროპაგანდის“ წინააღმდეგ კანონის მიღებას დროდადრო ითხოვდნენ ულტრაკონსერვატიული და კრემლის ლოიალური ჯგუფები და პოლიტიკოსები, მაგრამ ქვეყანაში, რომელიც ევროკავშირში გაწევრიანებას ისწრაფვის, ასეთი ინიციატივების პერსპექტივა ბოლო დრომდე ბუნდოვანი იყო. მაგრამ დღეს, ყოველ შემთხვევაში, მსგავსი ინიციატივების განხილვის დაწყება შეუძლებლად აღარ გამოიყურება.

მმართველმა „ქართულმა ოცნებამ“ ადრე აცხადებდა, რომ მსგავსი კანონპროექტის მიღებას არ განიხილავდნენ, მაგრამ ივლისის ბოლოს, საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა პარლამენტში კიდევ ერთხელ ისაუბრა არასრულწლოვანთა შორის „ლგბტ პროპაგანდის“ მიუღებლობაზე და განაცხადა, რომ ამ საკითხს სჭირდება გადაწყვეტა.

ხელისუფლება აქამდე არ იყო ლგბტ მეგობრული, ამბობს ზედელაშვილი, მაგრამ უფრო ხშირად მიმართავენ სხვა თემებს ელექტორატის მობილიზებისთვის.

მაგალითად, „მტრის იმიჯისთვის“ ხელისუფლებამ გამოიყენა ექსპრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილისა და „ნაციონალური მოძრაობის“ მიერ დაარსებული „სისხლიანი ცხრაწლიანი მმართველობა“, რომელიც ოპოზიციაში გადავიდა.

მაგრამ „ასეთი რეჟიმების პირობებში პოლარიზაცია და „მტრების გამოსახულების“ ძიება არასოდეს მთავრდება“, – ამბობს ზედელაშვილი.

2022 წელს, როდესაც დასავლეთის ქვეყნებმა რუსეთს უპრეცედენტო სანქციები დაუწესეს უკრაინაში შეჭრის შეჩერების მცდელობისას, უნგრეთის და საქართველოს ხელისუფლებამ ოპონენტები დაადანაშაულეს იმაში, რომ ცდილობდნენ თავიანთი ქვეყნების სხვის ომში ჩათრევას.

მოსკოვი, ბუდაპეშტი და თბილისი ერთმანეთისგან სწავლობენ, ამბობს ზედელაშვილი, მაგრამ მათ შორის არის განსხვავებებიც: „მაგალითად, რუსეთი თავიდანვე უფრო დესპოტური იყო. საქართველოში ყოველთვის არსებობდა დესპოტიზმის ისეთი ელემენტები, როგორიცაა პოლიტიკური ოპონენტების აშკარა განზრახ დევნა. ორბანი გამოირჩევა იმით, რომ ის აღწევს თავის მიზნებს ასეთი უხეში მანევრების გარეშე“.

მსგავსებაა საგარეო პოლიტიკაშიც, რომელიც, მიუხედავად იმისა, რომ უნგრეთი ევროკავშირის ნაწილია, ზოგჯერ განსხვავდება ბრიუსელის პოზიციისგან.

ორბანი, რომელიც დიდი ხანია უთანხმოებაა უკრაინასთან და თბილი ურთიერთობა აქვს კრემლთან, ამ ომთან დაკავშირებით ამბივალენტურია: ევროკავშირისა და ნატოს საერთო პოლიტიკის მიმართ, ის არა მხოლოდ უარს ამბობს უკრაინას იარაღის მიწოდებაზე უნგრეთის გავლით, არამედ პერიოდულად აფერხებს ევროკავშირის დახმარების ინიციატივებს კიევში.

საქართველოს ხელისუფლება არანაკლებ წინააღმდეგობრივად იქცევა. ისინი ამბობენ, რომ მხარს უჭერენ უკრაინას დიპლომატიურ დონეზე, მაგრამ არ გაუწევენ მას სამხედრო დახმარებას და რუსეთის წინააღმდეგ სანქციებს არ დაუწესებენ. მაშინ, როცა ევროკავშირის ქვეყნებმა რუსული თვითმფრინავებისთვის ცა დაკეტეს, ოფიციალური თბილისი მიესალმა მოსკოვის გადაწყვეტილებას საქართველოსთან პირდაპირი ფრენების აღდგენის შესახებ.

საქართველოს ხელისუფლება თავს არიდებს კრემლის პირდაპირ კრიტიკას და კიევს ადანაშაულებს „მეორე ფრონტის“ გახსნის და საქართველოს რუსეთის წინააღმდეგ ომში ჩათრევაში.

 კიდევ ერთი დაბრკოლება თბილისსა და კიევს შორის არის საქართველოს დაპატიმრებული ექსპრეზიდენტი (და ოდესის ოლქის ყოფილი გუბერნატორი) მიხეილ სააკაშვილი, რომლის გადაყვანასაც უკრაინის ხელისუფლება ითხოვს.

უნგრეთის და საქართველოს სიტუაციებს შორის განსხვავება მხოლოდ ისაა, რომ საქართველოს ჯერ კიდევ არ აქვს ევროკავშირის კანდიდატის ოფიციალური სტატუსი და დემოკრატიული დასავლური სამყაროსგან სრული იზოლირების რისკი მისთვის უფრო მაღალია.

• „უნგრეთი ნატოსა და ევროკავშირის წევრია, მას არ აქვს საზღვარი რუსეთთან, არ აქვს რაიმე განსაკუთრებული საფრთხე რუსეთის მხრიდან. საქართველოში პირიქითაა, ამიტომ საქართველოს ხელისუფლების ასეთი ფაქტობრივად პრორუსული პოლიტიკა უფრო შემაშფოთებელია საქართველოს ეროვნული ინტერესების საფრთხის კუთხით. უნგრეთს შეუძლია ისეთივე პოლიტიკა გაატაროს, როგორიც აქვს რუსეთის მიმართ, მაგრამ არ გახდება რუსეთის სატელიტი, საქართველოში კი რისკი სწორედ ამაშია“, – ამბობს დამოუკიდებელი პოლიტოლოგი გია ნოდია.

უნგრეთის მხარდაჭერა შეიძლება დაეხმაროს საქართველოს ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსის მოპოვებაში, მაგრამ უნგრეთის პრემიერ-მინისტრთან სიახლოვე ეწინააღმდეგება ქვეყნის მისწრაფებას გახდეს კავშირის ნაწილი, ამბობენ ანალიტიკოსები.

• „ორბანი ითვლება ყველაზე ავტორიტარულ მმართველად ევროკავშირში და ის ფაქტი, რომ საქართველოს მთავრობა ხაზს უსვამს მის იდეოლოგიასთან სიახლოვეს, დისონანსშია საქართველოს დეკლარირებულ მიზანთან ევროინტეგრაცია. მაგრამ ახალი არაფერია იმაში, რომ საქართველოს მთავრობა დგამს ნაბიჯებს, რომლებიც ეწინააღმდეგება ევროინტეგრაციას“, – აღნიშნავს ნოდია.

მართლაც, ევროპულ ქვეყნებს სულ უფრო მეტი კითხვა უჩნდებათ საქართველოს ხელისუფლებასთან დემოკრატიული რეფორმების უკან დახევის შესახებ.

მიმდინარე წლის მარტში ევროკავშირმა მკვეთრად გააკრიტიკა ეგრეთ წოდებული კანონი „უცხოური აგენტების შესახებ“ – მისმა ოპონენტებმა მას 2012 წლის რუსეთის კანონმდებლობის ანალოგი უწოდეს. შედეგად, ხელისუფლებამ ის მიატოვა თბილისში დაწყებული მასობრივი საპროტესტო აქციების გამო. უნგრეთს მსგავსი კანონმდებლობის დატოვება 2021 წელს მოუწია ევროკავშირის სტრუქტურების გადაწყვეტილების გამო.

ევროპარლამენტში „ქართული ოცნების“ გავლენიანი პარტნიორებისთვის ბოლო წვეთი იყო საქართველოს ხელისუფლების დემონსტრაციული სიახლოვე ორბანის ღირებულებებთან, რომელსაც ევროკავშირის „ეკალს “ უწოდებენ.

ევროპელ სოციალისტთა პარტიამ (PES), ღარიბაშვილის ბუდაპეშტის კონფერენციაში მონაწილეობის შემდეგ, თავისი რიგებიდან გამორიცხა ქართული ოცნება, რომელიც 2015 წლიდან არის PES-ის დამკვირვებელი წევრი.

თუმცა, თავად საქართველოს მმართველი პარტია არ დაელოდა ოფიციალურ გადაწყვეტილებას გარიცხვის შესახებ და გაწყვიტა პარტნიორობა PES-თან და დაადანაშაულა იგი “ფსევდო-ლიბერალურ პლატფორმაზე” გადასვლაში.

ამაში „ქართულმა ოცნებამ“ ასევე გაიმეორა უნგრეთის ლიდერისა და მისი პარტია „ფიდესის“ გზა, რომლებმაც გარიცხვის საფრთხის ქვეშ და წევრობის შეწყვეტიდან ორი წლის შემდეგ განაცხადეს ევროპის სახალხო პარტიიდან გასვლის შესახებ.

საქართველოს ხელისუფლება კვლავ აცხადებს ერთგულებას ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციისადმი, მაგრამ სინამდვილეში ისინი ცდილობენ გაიმეორონ უნგრეთის გამოცდილება, ამბობენ პოლიტოლოგები.

• „მათი [საქართველოს ხელისუფლების] სტრატეგია არის მიაღწიონ მაქსიმალურ ინტეგრაციას და მიიღონ მაქსიმალური სარგებელი ევროკავშირისგან, არაფერში კომპრომისის გარეშე და იგივე რეჟიმის დატოვების გარეშე, როგორიც არის. მათ ესმით, რომ ეს შეიძლება არ გამოდგება და ამიტომ მომავალი წლის არჩევნებისთვის ორივე შესაძლო სცენარისთვის მზად უნდა იყვნენ“, – ამბობს დავით ზედელაშვილი.

საქართველოს პროდასავლური კურსი ბოლო დროს ვირტუალურ ფორმალობად იქცა, აღნიშნავს გია ნოდია.

• „რიტორიკა იმის შესახებ, რომ დასავლეთი ნიშნავს ჰომოსექსუალობას და მორალურ დაცემას, ყოველთვის არსებობდა, მაგრამ ეს გაჟღერდა ულტრამემარჯვენე ჯგუფების მიერ, რომლებიც ოფიციალურად არ იყვნენ დაკავშირებული მთავრობასთან, თუმცა ისინი რეალურად სარგებლობდნენ ხელისუფლების გარკვეული მფარველობით. ბოლო ერთი წლის განმავლობაში ეს რიტორიკა მმართველი პარტიის მეინსტრიმად იქცა, ამბობს პოლიტოლოგი. ”ფაქტობრივად, რიტორიკა ხდება ანტიდასავლური იმის დამატებით, რომ მიგვიღეს ისეთები, როგორებიც ვართ.”

მმართველი პარტია აცხადებს, რომ საქართველოს კანდიდატის სტატუსის უარყოფის საფუძველი არ არსებობს და ხელისუფლებამ ყველაფერი გააკეთა მის მოსაპოვებლად.

ამასთან, მათი თქმით, „პოლიტიკური გადაწყვეტილება“ დეკემბერში იქნება მიღებული, ამიტომ წინასწარ შეუძლებელია იმის პროგნოზირება, თუ როგორი იქნება მისი შინაარსი.

ივნისში წარმოდგენილი ევროკომისიის ზეპირი ანგარიშის მიხედვით, 12 პრიორიტეტიდან, რომელიც საქართველოს წარუდგინეს ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსის მისაღებად, მხოლოდ სამია სრულად განხორციელებული.

საქართველოსგან განსხვავებით, უკრაინამ და მოლდოვამ ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსი 2022 წლის ზაფხულში მიიღეს.

საქართველოს სტატუსის მინიჭებასთან დაკავშირებით, ევროკავშირის გადაწყვეტილება მიმდინარე წლის ბოლომდეა მოსალოდნელი.