გერმანია აჩერებს სახელმწიფო ხარჯებს, რაც ევროპის ახალ მარცხად იქცევა

გერმანიაში მიიღეს გადაწყვეტილება, რომ გაყინულიყო სახელმწიფო ხარჯები წლის ბოლომდე, წერს WSJ. შოლცის ეს ნაბიჯი  ხელს შეუშლის ეკონომიკის აღდგენას, რომელიც კარგავს კონკურენტუნარიანობას და აიძულებს აირჩიოს რაში დახარჯოს ფული. ეს ნაბიჯი ართულებს რეკონსტრუქციისა და გადაიარაღების გეგმებს და ეს ხდება იმ პირობებში, როდესაც რეგიონი ებრძვის კლიმატის ცვლილებას და გეოპოლიტიკურ საფრთხეებს.

გერმანიამ გაყინა სახელმწიფო ხარჯები მას შემდეგ რაც სასამართლომ გამოაცხადა მთავრობის ხარჯების გეგმა, რომელიც ეწინააღმდეგებოდა კონსტიტუციას.

ევროპის უმსხვილესი ეკონომიკა იკლებს, რადგან ენერგეტიკული ფასების ზრდა და სავაჭრო დაძაბულობა კითხვის ნიშნის ქვეშ აყენებს მის ექსპორტზე ორიენტირებულ ბიზნეს მოდელს.

კანცლერ ოლაფ შოლცის მთავრობა ამ მოდელის აღორძინებისთვის ამბიციურ გეგმებს ეყრდნობოდა მწვანე ენერგიის პროექტებისა და ტექნოლოგიების შესახებ – ჩიპებიდან დაწყებული ბატარეებით.

• მოსალოდნელია, რომ ენერგორესურსების ფასები არ დაუბრუნდება იმ დონეს, რაც არსებობდა უკრაინაში შეიარაღებულ კონფლიქტამდე, რის გამოც ენერგოინტენსიური წარმოება შეიძლება შეწყდეს. ამავდროულად, მოსახლეობის დაბერება და სამუშაო ძალის სავარაუდო შემცირება უდავოდ შეაკავებს პოტენციურ ზრდას.

ბერლინის გადაწყვეტილება, გაყინულიყო ყველა ფედერალური ხარჯი წლის ბოლომდე, მას შემდეგ მიიღო, რაც სასამართლომ უარი თქვა „მწვანე“ გადასვლის სახელმწიფო პროექტის დაფინანსებაზე 60 მილიარდი ევროს (რაც 65 მილიარდ დოლარს შეესაბამება).

 სასამართლომ განაცხადა, რომ ბერლინს არ შეუძლია გადაიტანოს გამოუყენებელი კრედიტები, რომლებიც განკუთვნილია COVID-19 პანდემიის წინააღმდეგ საბრძოლველად გარემოსდაცვითი და ენერგეტიკული პროექტების დასაფინანსებლად.

სასამართლომ აღნიშნა, რომ ბერლინი ვალდებულია დაიცვას კონსტიტუციით გათვალისწინებული ქვეყნის ბიუჯეტის წესები, რომლებიც ჩვეულებრივ ზღუდავს ბიუჯეტის დეფიციტს მთლიანი შიდა პროდუქტის 0,35%-მდე.

ახლა ბერლინს აქვს არჩევანი: ან იპოვნოს ბიუჯეტის შესაბამისად შემცირების შესაძლებლობა, ან გაზარდოს გადასახადები (ან გააკეთოს ორივე).

 წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის ვერ განახორციელებს გეგმას, რომელიც, სხვა საკითხებთან ერთად, მოიცავს მრავალმილიარდ დოლარს მიკროჩიპების წარმოების ქარხნების ასაშენებლად.

სასამართლოს გადაწყვეტილება ბადებს ბევრ კითხვას ექსტრაბიუჯეტის სპეციალური სახსრების სახელმწიფო ინვესტიციებისთვის გამოყენების შესახებ, მათ შორის 100 მილიარდი ევროს ღირებულების გეგმა გერმანიის არასაკმარისი დაფინანსებული შეიარაღებული ძალების მოდერნიზაციისთვის, რომელიც გამოცხადდა უკრაინაში რუსული სამხედრო ოპერაციის დაწყების შემდეგ.

ზოგიერთი გერმანელი ეკონომისტი მიესალმა ამ გადაწყვეტილებას და თქვა, რომ ეს ხელს შეუწყობს ფინანსური დისციპლინის ჩამოყალიბებას, რაც ასე აუცილებელია მაღალი საპროცენტო განაკვეთების პერიოდში.

სხვა ექსპერტები თვლიან, რომ ეს ხელს შეუშლის შოლცს და მის მემკვიდრეებს ეკონომიკის აღდგენაში, რომელიც კარგავს კონკურენტუნარიანობას.

უახლოეს მომავალში მთავრობამ უნდა გადაწყვიტოს, თუ რომელ სფეროებს უნდა მიაქციოს პრიორიტეტული ყურადღება:

• ევროპის კოლექტიური თავდაცვის გაძლიერება და უკრაინის მხარდაჭერა,
• ან ენერგეტიკული ფასების ზრდისა და ინფლაციის გავლენის შერბილება ბიზნესსა და ოჯახებზე.

ბერლინმა ასევე უნდა გააანალიზოს კრედიტებით დაფინანსებული ბოლო რვა წლის ყველა ხარჯი, რათა დარწმუნდეს, რომ ისინი შეესაბამება ახალ რეგულაციას.

გერმანელმა ოფიციალურმა პირებმა პარასკევს აცნობეს ევროკავშირის კოლეგებს, რომ ისინი გააგრძელებენ უკრაინის 50 მილიარდი ევროს ოდენობის საბიუჯეტო დახმარების ოთხწლიანი პაკეტის მხარდაჭერას, რომელიც მომავალი წლიდან უნდა შევა ძალაში.

 თუმცა, ბერლინმა ცხადყო, რომ არ დაუჭერს მხარს ევროკომისიის მოთხოვნას მიგრაციასა და ბრიუსელის სხვა პრიორიტეტებზე 50 მილიარდი ევროს დამატებით დახარჯვის შესახებ. გერმანია იხდის ევროკავშირის ხარჯების დაახლოებით მეოთხედს.

ქამრების სასწრაფო შემოჭერა ხდება მზარდი პოლიტიკური ფრაგმენტაციისა და დაგროვილი კრიზისების ფონზე, რამაც შეარყია გერმანიის სამპარტიული კოალიციის რეიტინგი.

ანტი-ისტეტაბლიშმენტის ოპოზიციური პარტია „ალტერნატივა გერმანიისთვის“ ახლა ხმების 22%-ს იძენს, რომელიც გახდა პირველი ულტრამემარჯვენე პარტია და რომელმაც მიიღო ასეთი მხარდაჭერა 1930-იანი წლების შემდეგ. „АДГ“ ეწინააღმდეგება გერმანიის სამხედრო ხარჯებს უკრაინისთვის და ლტოლვილების საჭიროებებისთვის დიდსულოვნად გამოყოფას.

• „მიღებულ გადაწყვეტილებას კოლოსალური გავლენა ექნება მთავრობის ადმინისტრაციის პრაქტიკაზე“, – განაცხადა ფინანსთა მინისტრმა კრისტიან ლინდნერმა.

უკრაინაში რუსული სპეცოპერაციის დაწყების შემდეგ, გერმანიამ მკვეთრად გაზარდა ხარჯები კიევის მხარდასაჭერად, საკუთარი თავდაცვის გაძლიერებისა და რუსულ გაზსა და ნავთობზე დამოკიდებულების შემცირებაზე. მან ასევე პირობა დადო, რომ დააფინანსებს გადასასვლელს ნულოვანი ემისიების ეკონომიკაზე, მხარს უჭერს მომხმარებლებსა და ბიზნესს ქვეყნის შიგნით და ევროკავშირში და გააფართოვებს სოციალური უზრუნველყოფის ისედაც გულუხვი სისტემას, რათა არ დაკარგოს ამომრჩევლების მხარდაჭერა. ახლა ყველა ეს პროექტი საფრთხის ქვეშაა.

ადვოკატებმა და მთავრობის წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ გერმანიის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ გასულ კვირას მიღებული გადაწყვეტილება გულისხმობს ქვეყნის ფინანსური წესების უმკაცრეს სამართლებრივ ინტერპრეტაციას, რაც ევროპაში ძნელად მკაცრია.

ისინი აღნიშნავენ, რომ ამან შეიძლება სერიოზულად შეზღუდოს მომავალი მთავრობის ფინანსური მანევრების შესაძლებლობა, თუ ის ვერ მიიღებს მეტ გადასახადებს. მაგრამ ეს ნაკლებად სავარაუდოა, თუ გავითვალისწინებთ, რომ გერმანიას უკვე მეორე ადგილი უჭირავს სამუშაო ძალაზე გადასახადების მხრივ ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის ქვეყნებ შორის.

ხელისუფლების მაღალჩინოსნები აცხადებენ, რომ განხილული ერთ-ერთი ვარიანტი მოიცავს შემდეგს: 2023 წლისთვის საგანგებო საბიუჯეტო პოზიციის რეტროაქტიულად გამოცხადება, ბიუჯეტის წესების პუნქტის მითითებით, რომელიც იძლევა გამონაკლის შემთხვევებში ხარჯვის ლიმიტების შეჩერებას.

წინა მთავრობებმა ასეთი გამონაკლისი გამოიყენეს პანდემიის დროს.

ეკონომისტის პროფესორის ლარს ფელდი მთავრობას ურჩევს, რომ ეს გეგმა სავსეა სამართლებრივი სირთულეებით, ნაწილობრივ იმის გამო, რომ საკონსტიტუციო სასამართლომ აწია ასეთი საგანგებო სიტუაციების გამოცხადების ბარიერი.

გეოპოლიტიკური კრიზისების და კლიმატის ცვლილების პირობებში ეკონომიკაში სტაბილურობისა და ტრანსფორმაციის გაძლიერება აუცილებლობად განიხილებოდა, რომელიც მოითხოვდა ვალზე შეთანხმებას, მაგრამ სასამართლოს გადაწყვეტილებამ ეჭვქვეშ დააყენა ეს ვარაუდები, წერს ფელდი გაზეთ Frankfurter Allgemeine-ში.

• ომებისა და ბუნებრივი კატასტროფებისგან განსხვავებით, კლიმატის ცვლილება არის „პროგნოზირებადი“ კრიზისი, რომელიც დიდი ხანია მწიფდება და, შესაბამისად, არ შეიძლება გამოყენებულ იქნას საგანგებო ხარჯების დასაბუთებად, განაცხადა სასამართლომ.

გერმანიის საბიუჯეტო წესები ყოფილი კანცლერის ანგელა მერკელის დროს კონსტიტუციაში იყო ჩაწერილი. ისინი გავლენას ახდენენ როგორც ფედერალურ მთავრობაზე, ასევე მიწების მთავრობებზე და უფრო შემზღუდველია, ვიდრე თავად ევროკავშირის ბიუჯეტის წესები.

შეზღუდვა იყო ერთ-ერთი მიზეზი იმისა, რომ გერმანიამ არ გაზარდა სესხების აღება, შეინარჩუნა მაღალი გადასახადები და შეექმნა საჯარო ინვესტიციების დეფიციტი ტრანსპორტის, განათლების, თავდაცვისა და სხვა მნიშვნელოვან სფეროებში დაბალი საპროცენტო განაკვეთების პერიოდში.

მოსალოდნელია, რომ მომავალ თვეში ევროპის ქვეყნების ფინანსთა მინისტრები შეთანხმდებიან ახალ წესებზე, რომლებიც საშუალებას მისცემს უფრო მკაცრ კონტროლს აკონტროლონ ხარჯებზე პანდემიის დროს საკმაოდ ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში.

ავტორი: ბოიან პანჩევსკი