2008 წელს, როცა რუსეთის ჯარები საქართველოში შემოიჭრნენ, დასახმარებლად არავინ გამოსულა
ივან სოკოლოვი გიწვევთ საქართველოს დედაქალაქ თბილისის ერთ-ერთ ბარში, რომლის შესასვლელში დიდი ასოებით წერია „რუსეთი ოკუპანტია“. ამრიგად, მფლობელების პოლიტიკური პოზიცია ნათელია. მოგონებები და ტკივილი ჯერ კიდევ ღრმაა ქვეყანაში, რომელმაც სულ რაღაც 15 წლის წინ განიცადა მსგავსი რამ, რასაც ამჟამად უკრაინა განიცდის.
ივან სოკოლოვი თავად რუსია. სახელის შეცვლა მოგვიწია, რადგან მისი ოჯახი ჯერ კიდევ რუსეთში ცხოვრობს და დიდი შიშია, რომ მისი განცხადებებით ისინი დაზარალდებიან. სოკოლოვი ერთ-ერთია იმ დაახლოებით 100 000 რუსიდან, ვინც საქართველოში გაიქცა ბოლო 15 თვის განმავლობაში. ქვეყანაშ ისინი ორი ტალღით მოვიდნენ: 2022 წლის მარტში, როდესაც ომი დაიწყო და სექტემბერში, როდესაც პუტინმა ნაწილობრივი მობილიზაცია გამოაცხადა.
ომი, სანქციები, თავისუფლების დაკარგვა – ამ ყველაფერმა აყარა და განდევნა ხალხი სამშობლოდან. თავისი ომით პუტინი დევნის ახალგაზრდა, მაღალკვალიფიციურ ადამიანებს თავისი ქვეყნიდან საქართველოსთვის, ასევე ყაზახეთის, უზბეკეთის, სომხეთის, თურქეთისა თუ ევროპისკენ.
რუსების უმეტესობა, ვინც ქვეყანას ტოვებს, საზოგადოების უფრო მდიდარ ნაწილს მიეკუთვნება და ახალ სამშობლოს მსყიდველობითუნარიანობა მოაქვს. გერმანიის ეკონომიკური გუნდის გამოკითხვის თანახმად, ემიგრაციაში წასული რუსების 84 პროცენტს აქვს უმაღლესი განათლება, ხოლო თითქმის 60 პროცენტი მუშაობს IT სექტორში. საშუალო თვიური შემოსავალი 2.600 აშშ დოლარია. შედარებისთვის, ქართველები თვეში საშუალოდ დაახლოებით 650 აშშ დოლარს შოულობენ.
2022 წელს საქართველოს ეკონომიკამ რეალური ბუმი განიცადა. უკრაინის ომის დაწყების შემდეგ სამხრეთ კავკასიაში 3,7 მილიონი მოსახლეობით ქვეყანამ ათ პროცენტზე მეტი ეკონომიკური ზრდა დააფიქსირა.
რუსები ხსნიან საბანკო ანგარიშებს, სარგებლობენ სერვისებით და ზოგ შემთხვევაში მეზობელ ქვეყანაში გადააქვთ მთელი კომპანიები.
„საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველოს“ ანგარიშის მიხედვით, 2022 წელს საქართველოში 15 000 რუსული კომპანია დარეგისტრირდა.
ივან სოკოლოვი თბილისში ომის დაწყებიდან მალევე, 2022 წლის მარტის დასაწყისში ჩამოვიდა. ის რამდენიმე თვეა დისტანციურად მუშაობს პორტუგალიაში დაფუძნებულ რუსულ ბლოკჩეინ კომპანიაში. ახლა, ერთ წელზე მეტი ხნის შემდეგ, მისი მთელი სამეგობრო წრე აქ არის.
„თბილისი ისე გრძნობს თავს, როგორც მოსკოვს ათი წლის წინ“, ამბობს ის, მაგრამ მხოლოდ სოკოლოვის მსგავსი ლტოლვილები არ არიან პასუხისმგებელი ეკონომიკურ ზრდაზე. საქართველო დგას იქ, სადაც სანქციების გამო ევროკავშირმა შეწყვიტა მიწოდების რეგიონი. გაიზარდა ტექსტილისა და სურსათის ექსპორტი მეზობელ ქვეყანაში, ასევე გაიზარდა რეექსპორტირებული მანქანების რაოდენობა.
გარდა ამისა, საქართველომ 2022 წელს რუსეთში 23 პროცენტით მეტი ღვინო გაიტანა, ვიდრე გასულ წელს.
ტურიზმიც ყვავის: საქართველო იმ მცირერიცხოვან ქვეყნებს შორისაა, სადაც რუსებს უვიზოდ შესვლა შეუძლიათ. 2022 წელს საქართველოში შემოსული ტურისტების 20 პროცენტი იყო რუსეთიდან, რაც 4,3 პროცენტით მეტია 2021 წელთან შედარებით.
საერთო ჯამში, შარშან რუსეთიდან გზავნილებიდან, ტურიზმიდან და საქონლის ექსპორტიდან საქართველომ დაახლოებით 3,6 მილიარდი აშშ დოლარი მიიღო, რაც სამჯერ მეტია, წინაწლებთან შედარებით.
ეს ყველაფერი საქართველოს დიდწილად რუსეთზე დამოკიდებულს ხდის.
ექსპერტები ამბობენ, რომ თუ ქვეყანა გაწყვეტს ეკონომიკურ კავშირებს ვლადიმერ პუტინის იმპერიასთან, ეს გამოიწვევს ეკონომიკურ კატასტროფას.
მაგრამ აქ არავის სურს იმის მტკიცება, რომ ქვეყანა სარგებელს იღებს ომით. საქართველოს ხელისუფლება ცდილობს დისტანცირებას. საქართველოს ფინანსთა მინისტრის მოადგილემ, ეკატერინე გუნცაძემ WirtschaftsWoche-ს განუცხადა, რომ ომის ფაქტორი ეკონომიკურ ზრდაში უნდა განიხილებოდეს, როგორც გამონაკლისი: „ეს არის ძალიან რთული სიტუაცია და ჩვენ მას ასე ვხედავთ“, – ამბობს ის. “ის არ გვახარებს და ჩვენ ვართ და უნდა ვიყოთ ფრთხილად.”
ის უარყოფით შედეგებზე მიუთითებს. ახალმოსულთა გამო დედაქალაქში ქირა რეკორდულად გაიზარდა და ინფლაციაც აგრძელებს ზრდას.
„გარდა ამისა, ომის გამო მიგრანტებზე გვირჩევნია ტურისტები უკრაინიდან ან ბელორუსიიდან გვყავდეს“, – ამბობს ფინანსთა მინისტრის მოადგილე.
მაგრამ არც რუსების პროვოცირება უნდათ. ქართველი ხალხი მიზიდულია ევროკავშირისკენ.
2008 წელს, როცა რუსეთის ჯარები საქართველოში შემოიჭრნენ, დასახმარებლად არავინ გამოსულა. რუსი ჯარისკაცები და რაკეტები ჯერ კიდევ დგანან დედაქალაქიდან რამდენიმე კილომეტრში სამხრეთ ოსეთში – საქართველოს თითქმის 20 პროცენტი ჯერ კიდევ რუსების მიერაა ოკუპირებული.
იმავდროულად, საზღვრის მეორე მხარეს პუტინი ცდილობს საქმის გამოსწორებას: სამი კვირის წინ რუსეთის პრეზიდენტმა საოცრად გააუქმა სავიზო მოთხოვნა ქართველებს და ქართულ ავიაკომპანიებს რუსეთის საჰაერო სივრცით სარგებლობის უფლება მისცა.
ცოტა ხნის შემდეგ მან საქართველოს შესთავაზა დათმობა დიდი ხნის დაძაბულ ურთიერთობებში.
„ჩვენ მზად ვართ გავიაროთ ჩვენი ნაწილი, გადავდგათ დამთმობი ნაბიჯები და გავაგრძელებთ ამის გაკეთებას იმისდა მიხედვით, თუ როგორ რეაგირებენ ჩვენი პარტნიორები“, – განაცხადა კრემლის ხელმძღვანელმა გასულ კვირას რუს ბიზნესმენებთან შეხვედრაზე.